ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΑΤΕ ΣΤΗΝ ΣΥΓΓΡΑΦΟΤΟΠΙΑ




Για μικρά tips που θα κάνουν τη συγγραφική ζωή σας ευκολότερη,
Στην κατηγορία λέξεις για τις λέξεις, συγγραφείς μιλούν για τη συγγραφή.
μεταφράσεις λογοτεχνικών κειμένων, ποίηση και
αποσπάσματα βιβλίων, παλιών, νέων, αγαπημένων.
Στην κατηγορία λογοτεχνικά είδη,
θα βρείτε κείμενα της θεωρίας της λογοτεχνίας
και επιστημονικές εργασίες.

2 Δεκ 2015

Κρεμμυδοντοματοπατατοχώρα




Μια φορά κι ένα καιρό στην κρεμμυδοντοματοπατατοχώρα ζούσαν πολλές ντομάτες, πολλά κρεμμύδια και πολλές πατάτες. Όλα ήταν καταπληκτικά κι όλοι περνούσαν τέλεια. Οι πατάτες έλεγαν χοντροκομμένα αστεία που τους έκαναν όλους να χαχανίζουν. Οι ντομάτες έλεγαν πονηρά αστεία που τους έκαναν όλους να κοκκινίζουν, και τα κρεμμύδια έλεγαν λυπητερά αστεία και τους έκαναν όλους να δακρύζουν.

Οι χώρα τους είχε ποτάμια από κέτσαπ, βράχους από κρεμμύδια και βουνά από πουρέ πατάτας. Όλα ήταν καλά κι ωραία, μέχρι που ήρθε ο δόκτορ Μεταλλάξιους. Αυτός τους μετάλλαξε όλους. Οι ντομάτες έγιναν μωβ, οι πατάτες κόκκινες και τα κρεμμύδια έγιναν πράσινα σαν αγγούρια. Αλλά ο δόκτορ Μεταλλάξιους έκανε κι άλλα πειράματα στη χώρα τους. Έφτιαξε κάτι σπόρους που έβγαιναν από τη γη τέρατα ντομάτες, τέρατα πατάτες και τέρατα κρεμμύδια. Αυτά άρχισαν να κυνηγούν τις καλές ντομάτες, τις καλές πατάτες και τα καλά κρεμμύδια.

Έγινε μεγάλος πόλεμος. Οι ντομάτες δίνες μπουνιές στις κακές πατάτες. Τα κρεμμύδια δίναν καρπαζιές στις κακές ντομάτες. Οι πατάτες κλωτσούσαν δυνατά τα κακά κρεμμύδια. Κι εκείνα όμως ήταν δυνατά. Τα κακά τερατοκρέμμυδα τούς έριχναν σπρέι δακρύων. Οι κακές τερατοντομάτες τους έριχναν καυτερή κέτσαπ. Και οι κακές τερατοπατάτες τους έριχναν καυτό λάδι τηγανίσματος.


Στο τέλος όμως, οι καλοί κατάφεραν να εξοντώσουν τα τέρατα. Και τότε όλοι μαζί όρμησαν στον Δόκτορ Μεταλλάξιους και του είπαν «Θα σε αφήσουμε ελεύθερο, αρκεί να μας κάνεις όπως πριν και να μην ξαναπατήσεις στη χώρα μας!» Εκείνος, τους έκανε όλους κανονικούς και έφυγε γρήγορα. Έτσι πέρασαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα.

Κωνσταντίνος Μπιμπίτσος 
(το έγραψε σε ηλικία 9 ετών για μια σχολική εργασία)

18 Αυγ 2015

Χρονικές Συναλλαγές και Διαπροσωπικές Σχέσεις


Ο χρόνος είναι μία παράδοξη έννοια την οποία οι άνθρωποι υπηρετούν λόγω συνθηκών και συμβάσεων.  Έχει ενσωματωθεί ακόμα και στη γραμματική της πλειοψηφίας των γλωσσών της υφηλίου, ενώ η μη ενσωμάτωσή του επηρεάζει ανάλογα τους ανθρώπους και την συμπεριφορά τους: υπάρχει μία φυλή της Αφρικής που δεν υπάρχει μέλλοντας σαν χρόνος στη γραμματική της γλώσσας της, οπότε, αν κλείσεις ένα μέλος της φυλακή, αυτό μαραζώνει και  πεθαίνει, γιατί μπορεί να δει μόνο το παρόν του σε σύγκριση και σχέση με το παρελθόν του. Αντίστοιχα, στις ψυχικές νόσους, οι άνθρωποι προβαίνουν σε αυτοκτονίες γιατί δεν διαβλέπουν διαφορά μεταξύ παρόντος (που μπορεί να μην αντέχεται) και μέλλοντος (που θα είναι διαφορετικό). Η ταύτιση παρόντος και μέλλοντος είναι που κάνει εκείνη τη στιγμή τη ζωή τους ανυπόφορη. Όμως ο χρόνος έχει τις διαστάσεις του και τη ροή του. Η στατικότητα δεν τον αφορά.

Η έννοια του χρόνου δεν εξηγείται παρά μόνο με τη φύση και τα ρολόγια. Βλέπουμε την ανατολή, τη δύση, τους δείκτες να κινούνται και συνειδητοποιούμε το πέρασμά του. Αν ήμασταν κλεισμένοι σε ένα δωμάτιο σκοτεινό χωρίς ρολόγια, τότε θα ακολουθούσαμε αυτό που ονομάζεται βιολογικό ρολόι και έχει να κάνει με τις ώρες ύπνου που χρειαζόμαστε και τις ώρες που πεινάμε. Τα βιολογικά ρολόγια του καθενός, όμως διαφέρουν. Και τα επινοημένα ρολόγια λένε τη δική τους άποψη για τον χρόνο η οποία τόσο πολύ διαφέρει από την εσωτερική μας αίσθηση γι’ αυτόν, ώστε μας δημιουργείται πολλές φορές η εντύπωση πως ο χρόνος συστέλλεται και διαστέλλεται.

Ο χρόνος είναι απόλυτα ατομικός στις διαστάσεις του καθώς  συμπίπτει απόλυτα με το άτομο. Οι στιγμές μπορεί να διαδέχονται η μία την άλλη, αλλά η επιλογή τους είναι ατομική υπόθεση. Ακόμα και σε περιπτώσεις που θεωρούνται τυχαίες, ο ατομικός παράγοντας παίζει καθοριστικό ρόλο. Εμείς επιλέγουμε τι θα γίνει με τον χρόνο μας ανάλογα με τις επιλογές μας. Και τον εκτιμούμε ανάλογα με την ευχαρίστηση που μας προσφέρει στο πέρασμά του. Για την ακρίβεια, εκτιμούμε τις στιγμές που εγγράφονται ως θετικές μνήμες στη συνείδησή μας και επιθυμούμε την επανάληψή τους προκειμένου να είμαστε ευτυχισμένοι. Όταν οι μνήμες που εγγράφονται είναι αρνητικές,  συμπαρασύρουν το μη φορτισμένο παρόν, το καταλαμβάνουν και κόβουν τις διόδους προς τις θετικές μελλοντικές σκέψεις.  Η συνειδητότητα του χρόνου, όμως, είναι μεγάλη υπόθεση και δύσκολο να επιτευχθεί. Γιατί ο χρόνος είναι ιδέα, είναι άυλος, δεν είναι κάτι που μπορούμε να πιάσουμε στα χέρια μας και να το διαπραγματευτούμε, σχετίζεται με τις περιοχές και τις ουσίες του εγκεφάλου μας, εξαρτάται από πολυδιάστατους παράγοντες και σίγουρα δεν του αποδίδεται μόνο μία ερμηνεία. Στη δυτική κοινωνία μας, ο χρόνος περιγράφεται σαν ποτάμι που ρέει συνεχόμενα. Σίγουρα αν κάπου είχε αρχή, κάπου θα έχει και τέλος.

Αυτό που αφορά την καθημερινότητά μας, είναι η διαχείριση του χρόνου με τέτοιον τρόπο ώστε οι στιγμές της προαναφερόμενης απόλαυσης να υπερέχουν των στιγμών δυσαρέσκειας. Ισορροπούμε τον χρόνο μας έτσι ώστε στο τέλος να πούμε πως περάσαμε καλά, δεν χάσαμε τον χρόνο μας, η μέρα ήταν εποικοδομητική και είχε ευχάριστες συνέπειες στον ψυχισμό μας. Είναι σαν να έχουμε ένα ποτήρι νερό και αυτό το ποτήρι να πρέπει να είναι εξίσου γεμάτο το επόμενο πρωινό και κάθε μέρα που ξυπνάμε, όσες φορές κι αν χρειαστεί να το αδειάσουμε και να το ξαναγεμίσουμε στη διάρκεια της μέρας.  Γι’ αυτό και κάθε άνθρωπος οργανώνει και ισορροπεί τον χρόνο του διαφορετικά. Κι είναι τέτοια η αξία του χρόνου, που υπερτερεί κάθε νομίσματος. Αν θεωρούμε πως σπαταλήσαμε τον πολύτιμο χρόνο μας σε δραστηριότητες που δεν μας ικανοποιούν, αλλά είναι αναγκαίες για την επιβίωσή μας (πχ δουλειά που δεν μας γεμίζει), προσπαθούμε μέσα στη μέρα μας να κάνουμε αντίστοιχες ενέργειες που θα ισορροπήσουν αυτό που αισθανόμαστε ως απώλεια χρόνου.

Κάτι που μπορεί να εξισορροπήσει την απώλεια του χρόνου λόγω συνθηκών, είναι η ικανοποίηση που νιώθουμε μέσα από τις ανθρώπινες σχέσεις στις οποίες, φυσικά, συναλλασσόμαστε αντίστοιχα με χρόνο. Δίνουμε χρόνο σε αυτούς που αγαπάμε και τον στερούμε από αυτούς που δεν μας ενδιαφέρουν. Η επιλογή του χρόνου που θα διαθέσουμε για τους άλλους εξαρτάται αποκλειστικά από το βαθμό ικανοποίησης που παίρνουμε. Τείνουμε να προτιμούμε την συναναστροφή με ανθρώπους που στο λιγότερο χρονικό διάστημα, μας προσφέρουν τον μεγαλύτερο βαθμό ικανοποίησης. Είναι θέμα οικονομίας χρόνου. Γιατί, όταν αφιερώνουμε χρόνο σε κάποιον άνθρωπο, τον κλέβουμε από κάποιο κομμάτι του εαυτού μας. Ο χρόνος δεν γεννάει, είναι πάντα ο ίδιος. Με άλλα λόγια, για να μπορέσω να συναντηθώ με έναν φίλο, θα αναγκαστώ ίσως να κόψω ώρες από τον ύπνο μου για να τελειώσω τις δραστηριότητες που επιβάλλονται στη ζωή μου. Η συνάντηση αυτή, είτε θα μου προσδώσει περισσότερη ευχαρίστηση από τη δυσαρέσκεια της έλλειψης ύπνου που τυχόν θα επακολουθήσει, είτε θα μετριάσει τις επιπτώσεις της δυσαρέσκειας με την προοπτική πως σε τακτά χρονικά διαστήματα αυτή τη δόση ευχαρίστησης θα ανανεώνεται. Αν και στην καθημερινότητα αυτά φαίνονται να γίνονται αβίαστα και χωρίς ιδιαίτερη σκέψη, δεν παύουν να είναι συνειδητές επιλογές.

Αν προχωρήσουμε σε μία περαιτέρω κατηγοριοποίηση του χρόνου που διαθέτουμε στις σχέσεις μας, βλέπουμε πως ανάλογα με τη σημασία που δίνουμε στους άλλους, προσφέρουμε είτε τον ζωτικό μας χρόνο, είτε τον μη λειτουργικό μας χρόνο. Αυτοί που δεν ανήκουν στις προτεραιότητές μας, λαμβάνουν συνήθως την ώρα του κενού μας, το κομμάτι εκείνο που, αν δεν τον καλύπταμε μαζί τους, θα είχαμε προφανώς  μηδενική απόλαυση. Αυτοί που είναι ψηλά στη λίστα των προτεραιοτήτων μας, λαμβάνουν κομμάτια του ζωτικού μας χρόνου. Σε περίπτωση που έχουμε αμφιβολίες για κάποια σχέση μας, αρκεί να δούμε τι είδους χρόνου δίνουμε και παίρνουμε. Το είδος χρόνου που ανταλλάσσεται καθορίζει την ποιότητα τόσο των ερωτικών όσο και των φιλικών σχέσεων. Όταν δεν υπάρχει αμοιβαιότητα στο είδος χρόνου που ανταλλάσσεται, προκύπτουν τριγμοί στη σχέση.  Αν, δηλαδή, το ένα άτομο διαθέτει για κάποιο άλλο μόνο τα κενά του χρόνου του, και το δεύτερο, συρρικνώνει τον δικό του χρόνο για να μπορέσει να χωρέσει σε εκείνα τα κενά, δημιουργείται μια ανισορροπία που καταλήγει στην ευμάρεια του πρώτου και την ψυχοσωματική υπερκόπωση του δεύτερου. Το πρώτο άτομο καλύπτει τα κενά μηδενικής απόλαυσης με δυναμικό χρόνο, χωρίς να χρειάζεται να ζορίζει τον υπόλοιπο δικό του χρόνο, το δεύτερο άτομο θυσιάζει αναγκαίο χρόνο ενώ δεν καλύπτει αντίστοιχα τα δικά του χρονικά κενά μη απόλαυσης. Έτσι, το πρώτο άτομο γεμίζει τη μέρα του με πολύ περισσότερους βαθμούς απόλαυσης από το δεύτερο. Αυτό σημαίνει πως δεν υφίσταται ισότιμη σχέση. Αναμφισβήτητα, το ένα άτομο έχει το άλλο χαμηλά στη λίστα των προτεραιοτήτων του και δεν ενδιαφέρεται εξίσου.  Αν ενδιαφερόταν, θα προσπαθούσε να ισορροπήσει τον χρόνο των κενών και να δημιουργήσει, μέσα από έκπτωση του δικού του διογκωμένου ποσοστό ευχαρίστησης, ένα εξίσου μεγάλο ποσοστό ευχαρίστησης στο άλλο. Όμως, οι ανθρώπινες σχέσεις μπορούν να υφίστανται και να συνεχίζουν μόνο σε βάσεις αμοιβαίας απόλαυσης. Όταν τίθεται θέμα μονομερούς απόλαυσης, το δεύτερο άτομο αντιδρά και αποχωρεί, παίρνοντας μαζί και τον χρόνο που διέθετε, προκειμένου τον επενδύσει πλέον σε κάτι που θα του ισορροπεί τους βαθμούς ικανοποίησης που η δική του μέρα απαιτεί.

Κάθε σύναψη διαπροσωπικών σχέσεων ακολουθεί το παραπάνω μοτίβο. Κι εμείς, γινόμαστε καθημερινά θύτες και θύματα της διαχείρισης του χρόνου: όταν προβάλουμε σαν δικαιολογία τις υποχρεώσεις, τις αγγαρείες, τις δουλειές, τις συναντήσεις που έχουμε προκειμένου να μην βρεθούμε με κάποιον,  εννοούμε «δεν αξίζεις τον πολύτιμο χρόνο μου»· όταν διαθέτουμε χρόνο για τον άλλο, χωρίς να υπολογίζουμε τις συνέπειες της αναβολής κάποιων υποχρεώσεων, εργασιών, συναντήσεων, είναι σαν να  λέμε «είσαι όσο πολύτιμος είναι και ο χρόνος μου»

Ιωάννα Αμπατζή